Ας μη πιέζουμε τα νήπια να μάθουν να γράφουν και να διαβάζουν λίγο πριν φοιτήσουν στο Δημοτικό!

"Ο γιος μου ξέρει να γράφει προτάσεις, ο δικός σας όχι; ", "η κόρη μου ξέρει να διαβάζει παραμύθια", "το παιδί μου ξέρει να γράφει όλη την αλφαβητα", και αλλά ακόμα έχει τύχει να ακούσω σε συζητήσεις μεταξύ γονέων με παιδιά προσχολικής ηλικίας. Τελικά, πρόκειται για απλή ανησυχία ή μήπως είναι μια δική μας ανάγκη - ανάγκη των μεγάλων - να δείξουμε στους γύρω μας ότι το παιδί μας καταφέρνει πράγματα που άλλα παιδιά της ίδιας ηλικίας δεν έχουν καταφέρει; Μήπως είναι μια προσπάθεια να καλύψουμε την ματαιοδοξία μας, τον εγωισμό μας; Ποιος είναι όμως αποδέκτης όλων αυτών; Δυστυχώς, το παιδί! Ακούγοντας μάλιστα όλα αυτά θα νιώσει απογοήτευση καθώς θα εξάγει το συμπέρασμα πως δεν είναι έξυπνο η προχωρημένο σαν τον συμμαθητή του. Η αυτοπεποίθησή του θα επηρεαστεί και θα νιώσει αρνητικά συναισθήματα.

Αν ήταν τόσο εύκολο να διδάσκουμε γραφή και ανάγνωση στο σπίτι μας, για ποιο λόγο να στείλουμε τα παιδιά μας σχολείο; Έχουμε αναλογιστεί αν είναι έτοιμο συναισθηματικά να λάβει αυτές τις γνώσεις; Θα μου πείτε, εντός του οικογενειακού περιβάλλοντος, κάθε παιδί έρχεται σε επαφή με την έννοια της γραφής και της ανάγνωσης, είτε μέσα από καθημερινές δραστηριότητες, είτε βλέποντας εμάς τους γονείς ή τα μεγαλύτερα αδέρφια του να διαβάζουν και να γράφουν. Ωστόσο, είναι άλλο πράγμα η εμπειρική μάθηση της έννοιας και της σκοπιμότητας της γραφής και της ανάγνωσης και άλλο το "πώς" γράφουμε και διαβάζουμε σωστά. Ναι, θα του μάθουμε να γράφει το όνομά του, να κρατάει σωστά το μολύβι του ή την ξυλομπογιά του (αν και ακόμα το πότε και πώς θα κρατήσει το μολύβι πρέπει να επέλθει μέσα από εξελικτικά στάδια), την φορά ανάγνωσης και γραφής δείχνοντας με το χέρι μας, τα μεγάλα και τα μικρά γράμματα, και άλλα πολλά αλλά δεν πρέπει να πιέζουμε να μάθει ένα παιδί να γράφει πριν την κατάλληλη χρονική στιγμή, όπως έχουμε εμείς στο μυαλό μας τη γραφή. Η γραφή δεν είναι απλά σύμβολα και σχεδιάκια. Μπορεί ένα παιδί να γράφει μια λέξη, στην ουσία την αντιγράφει, αλλά δεν αντιλαμβάνεται το γλωσσικό της φορτίο. Η γραφή είναι μια σύνθετη διαδικασία και απαιτεί χρόνο και συγκεκριμένα βήματα για την κατάκτηση της ως δεξιότητα.

Τελευταία, δέχομαι μηνύματα από ανήσυχους γονείς οι οποίοι με ρωτούν τι να κάνουν τους επόμενους δύο μήνες με το παιδί τους, που θα φοιτήσει τον Σεπτέμβρη στην πρώτη Δημοτικού, ώστε να μάθει να γράφει ή να διαβάζει. Και θα σας πω το εξής, δεν απαιτείται καμία περαιτέρω προετοιμασία. Όλη η προετοιμασία έχει γίνει ήδη από το προηγούμενο έτος που φοίτησαν τα νήπια στο νηπιαγωγείο. Επομένως, το να εκθέτουμε ένα παιδί για τρεις καλοκαιρινούς μήνες σε γνώσεις και πληροφορίες για τις οποίες είναι συναισθηματικά ανώριμο, τόσο να τις δεχτεί όσο και να τις επεξεργαστεί, έχει επιπτώσεις στην ομαλή μετάβασή του στο Δημοτικό σχολείο. Λανθασμένα θα θεωρήσει πως το δημοτικό είναι συνώνυμο της πίεσης. Ακόμα κ αν γνωρίζεις να το κάνεις σωστά, το παιδί μπορεί να μην είναι έτοιμο. Γονείς, ας μη βιαζόμαστε! Όλα θα γίνουν στην ώρα τους και όπως πρέπει. Στην Α' Δημοτικού, μέσα σε μια ολόκληρη χρονιά, θα μάθουν σωστά και οργανωμένα, συστηματικά και μεθοδικά όλα όσα εμείς θα θέλαμε να τους μάθουμε μέσα σε λίγους μήνες.

Η συμβουλή μου λοιπόν είναι να αφήσουμε τα παιδιά να παίξουν, να ευχαριστηθούν την παρέα μας και να ζήσουν ξένοιαστες στιγμές ώστε να είναι συναισθηματικά προετοιμασμένα για την επόμενη χρονιά. Σε μεγάλο βαθμό θα εξαρτηθεί από εμάς αν το παιδί θα αγαπήσει το σχολείο. Κρατήστε αυτό στο πίσω μέρος του μυαλού σας και όλα θα είναι πιο εύκολα...